بیان مسئله
اصلاح قیمت حامل های انرژی از حساسیت بالایی در اقتصاد کشور به خصوص بخش صنعت برخوردار است.
صنعت فولاد از جمله صنایع انرژی بر، سرمایه بر و نیازمند تکنولوژی بالا میباشد که سهم بالای انرژی در تولید آن (حدود 8 درصد) سبب میشود که افزایش قیمت حامل های انرژی، قیمت تمام شده تولید و فروش محصول را تحت تاثیر قرار دهد. لذا به علت وجود ارتباطات پیشین و پسین این صنعت با سایر صنایع تغییر فولاد آثار مهمی بر سایر بخش های اقتصادی و صنعتی نیز خواهد داشت. نتایج این تحقیق نشان خواهد داد که در صورت افزایش قیمت حامل های انرژی آثار مستقیم این سیاست بر هزینه تمام شده صنعت فولاد در هر سال به صورت مشروط قابل تحمل خواهد بود.
دلیل مشروط بودن امر این است که اگر بسته سیاستی غیر قیمتی مانند اصلاح فرآیند، بهبود تکنولوژی تولید و اصلاح الگوی مصرف انرژی در واحد های صنعتی همزمان و به موازات سیاست قیمتی به کار گرفته نشود، به دلیل انباشت آثار تجمعی افزایش قیمت حامل های انرژی احتمال ورشکستگی و تعطیلی واحدهای صنعتی کشور وجود دارد.صنعت فولاد به دلیل دارا بودن حلقه های اتصال پیشین و پسین، اشتغالزایی، دیر بازده بودن سرمایه گذاری به عنوان صنایع زیر بنایی شناخته شده است.
همچنین این صنعت به عنوان یکی از پایه های اقتصادی هر کشور تلقی میشود، از این رو در بسیاری از مطالعات مصرف سرانه فولاد یکی از شاخص های توسعه یافتگی هر کشور محسوب میشود. در کشور ما به دلیل وجود منابع فراوان زیرزمینی، کانی های فلزی و انرژی ارزان اهمیت استخراج و تولید فولاد را بیش از پیش روشن میکند.
در فرآیند تولید فولاد، سنگ آهن و زغال سنگ و حامل های انرژی مانند برق و گاز از جمله عوامل اصلی تولید به شمار می آیند. به علت وجود معدن زغال سنگ در ایران و همچنین قیمت پایین حامل های انرژی مانند برق و گاز به دلیل پرداخت یارانه های سنگین دولت بابت آنها، در ایران تولید فولاد دارای مزیت نسبی است و تولید آن توجیه اقتصادی دارد.با توجه به تنوع گسترده کاربرد فولاد در اکثر صنایع مانند لوله پروفیل، خودروسازی، لوازم خانگی، صنایع فلزی و …… دارد.
همچنین به واسطه بالا بودن سهم مصرف انرژی در قیمت تمام شده فولاد، این صنعت جزو صنایع انرژی بر
محسوب میشود. بنابراین اتخاذ سیاست افزایش قیمت حامل های انرژی آثاری را بر هزینه تمام شده صنعت فولاد خواهد داشت. در راستای سیاست هدفمند سازی یارانه ها، دو سناریو مطرح میشود. اولین سناریو افزایش یکباره قیمت در مدت زمان کوتاه که همان سیاست قیمتی است. سناریو دوم افزایش تدریجی قیمت و اجرای سیاست غیر قیمتی.
بر اساس سناریو اول اگر دولت اصلاح قیمت حامل های انرژی را به صورت یکباره و در طول یکسال (با شیب تند) انجام دهد، پیامدهای مستقیم احتمالی آن ، افزایش شدید هزینه تمام شده در بخش صنعت کشور است که در کوتاه مدت غیر قابل جبران خواهد بود. بطوریکه هزینه تمام شده صنعت سیمان بطور مستقیم بیش از 276 درصد و هزینه تمام شده آلومینیوم و فولاد به ترتیب بیش از 87 و 65 درصد افزایش مییابد.(مرکز پژوهش های مجلس)
در سناریو دوم فرض شود که افزایش قیمت ها بصورت تدریجی و ظرف مدت 5 سال صورت گیرد. همچنین اتخاذ بسته سیاست غیر قیمتی به خصوص ایجاد بسترهای لازم جهت اصلاح فرآیند و بهبود تکنولوژی در صنایع انرژی بر میتواند از افزایش شدید و یکباره قیمت کالاهای صنعتی جلوگیری کند.این سناریو سبب افزایش هزینه تمام شده فولاد به میزان 4 درصد میشود. (مرکز پژوهش های مجلس)
بر این اساس، با به کار گیری سیاست های غیر قیمتی و قیمتی حامل های انرژی که سهم عمده ای از قیمت تمام شده فولاد را تشکیل میدهند، میتوان مزیت دوباره تولید این محصول را حفظ کرد.
مجتمع فولاد مبارکه تقریبا نیمی از محصول فولاد کشور را تولید میکند. روش تولید این مجتمع کوره قوس الکتریکی است،این روش از مرسوم ترین و اقتصادی ترین روشهای تولید فولاد در جهان است که کشورهای عمده تولیدکننده فولاد در جهان از آن استفاده میکنند. از این جهت میتوان قیمت تمام شده آن را با قیمت جهانی مقایسه نمود و مزیت نسبی این صنعت را با افزایش قیمت حامل های انرژی مورد بررسی قرار داد.
لازم است سیاستگذاران و مدیران صنایع کشور با توجه به مزیت های موجود در تولید فولاد و ذخایر عظیم نفت و گاز و زغال سنگ به ویژه سنگ آهن و با توجه به تکنولوژی موجود در صنایع فولاد سازی و انتخاب تکنولوژی جدید و جایگزین کردن تجهیزات فرسوده ضمن اصلاح الگوی مصرف باعث افزایش کارایی انرژی شده و با تولید فولاد ارزان پیشرفت و آبادانی کشور را تسریع بخشند.
یکی از چالش های فرا روی کسب و کار، مصرف بهینه انرژی است و این موضوع سهم عمده ای از هزینه های تولید را به خود اختصاص داده است. لذا برای بهینه سازی مصرف انرژی، حفظ شاخص های زیست محیطی و استوار نظام مدیریت انرژی ضروری است. همچنین تدوین برنامه جامع برای فناوری های صرفه جویی مصرف انرژی نیز راهکاری برای رسیدن به این مهم است.
لازم به ذکر است که با هدفمند سازی یارانه ها، شرکت ها و سازمان ها باید برای افزایش بهره وری و رقابت پذیری در این حوزه با رویکردهای جدید مصرف انرژی را مدیریت نمایند.
2 درصد گاز طبیعی کشور در فولاد مبارکه مصرف میشود که با افزایش ظرفیت گاز طبیعی در کشور تا پایان سال 1393، این مقدار به 4 درصد میرسد.
در صورت افزایش تولید شبکه برق کشور تا پایان سال 1393 سهم مصرف برق شرکت فولاد مبارکه به 6.2 میرسد.
سهم انرژی از نظر هزینه تمام شده در شرکت فولاد مبارکه پیش از هدفمند سازی یارانه ها، 5 درصد بوده است که بعد از اجرای فاز اول هدفمند سازی یارانه ها به 10 درصد رسید و با اجرای فاز دوم هدفمند سازی یارانه ها، سهم انرژی این شرکت از نظر هزینه تمام شده به 18 درصد میرسد.
مصرف انرژی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان نسبت به استانداردهای بین المللی در مقایسه با شرکت های مشابه خارجی بالاست اما این میزان پایین تر از استاندارد تعریف شده در ایران است.
هزینه های تولید در شرکت فولاد مبارکه شامل هزینه های مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار میباشد.
هزینه های سربار دربرگیرنده هزینه های انرژی، مصارف انبار مواد کمکی، استهلاک ماشین آلات و …… است که در این بین هزینه های انرژی با 34 درصد بالاترین سهم هزینه های سربار را دارند.
در سال 1392 هزینه های سربار 042/15 میلیارد ریال بوده است که تا پایان سال 1393 به طور خوش بینانه انتظار میرود این رقم به 101/21 میلیارد ریال برسد، که با در نظر گرفتن شاخص 34 درصدی سال قبل هزینه های انرژی معدل 000/340/174/7 ریال میباشد.(آقای شبانی مدیریت امور سهام فولاد مبارکه اصفهان) . بنابراین برای رفع این مشکل تعریف چنین پایان نامه ای از ضروریات این صنعت میباشد.
براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند