تعاریف تجارت الکترونیکی

تاکنون تعریف واحدی از تجارت الکترونیکی ارائه نشده است و شاید به تعداد مولفان مقالات با موضوع تجارت الکترونیکی،تعریف از تجارت الکترونیکی وجود داشته باشد.چافی در سال ۲۰۰۲ تجارت الکترونیکی را خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت تعریف می کند.OECDدر سال ۲۰۰۲نیز تجارت الکترونیکی را بدین صورت تعریف می کند؛تجارت الکترونیکی مبادله الکترونیکی است که خرید و فروش کالاها و خدمات بین شرکت ها ،افراد،دولت ها و سایر بخش های عمومی و  خصوصی را شامل می شود.هیراستو در سال ۲۰۰۰ تجارت الکترونیکی را فناوری پردازش و مجموعه فعالیت هایی می داند که در زمان مبادلات تجاری به صورت خودکار در شبکه ها و از طریق فناوری اطلاعات صورت می گیرد. توربان و همکاران در سال ۲۰۰۶ تجارت الکترونیکی را، راه و روش جدید کسب و کار ،بصورت الکترونیکی و با استفاده از شبکه ها و اینترنت تعریف می کند و می گوید در این روش فرآیند خرید و فروش یا تبادل محصولات ،خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های کامپیوتری و مخابراتی از جمله اینترنت صورت می گیرد.

تعاریف متعددی از تجارت الکترونیکی ،با توجه به دیدگاه های مختلف ارائه شده است که در ذیل به بعضی از آنها اشاره می شود؛

• از دیدگاه ارتباطات: تجارت الکترونیکی ،تحویل اطلاعات ،محصولات ،خدمات یا پرداخت ها از طریق خطوط تلفن،شبکه های کامپیوتری یا هر ابزار الکترونیکی دیگر می باشد.
• از دیدگاه تجاری: ابزاری است که کسب و کارهای مختلف ،شرکاء و مشتریان آنها را قادر می سازد تا موضوعاتی چون کیفیت خدمات ، سرعت تحویل خدمات و … را ارتقاء و موضوعاتی همچون هزینه ها را کاهش دهند.
• از دیدگاه فرآیند کسب و کار: تجارت الکترونیکی بکارگیری فنآوری برای خودکارسازی تبادلات کسب و کار و جریان کار است.
• از دیدگاه خدماتی: تجارت الکترونیکی ،ابزاری است که از خواسته های دولت ها ،شرکت ها ،مصرف کنندگان و مدیریت در جهت کاهش هزینه های ارائه خدمات در راستای بهبود کیفیت محصولات و خدمات و افزایش سرعت تحویل خدمات پشتیبانی می کند.
• از دیدگاه آموزشی: تجارت الکترونیکی شرایط لازم را برای آموزش الکترونیکی در مدارس ،دانشگاهها و دیگر سازمان ها از جمله سازمان های کسب و کاری فراهم می کند.
• از دیدگاه مشارکتی : تجارت الکترونیکی چارچوبی است که شرایط لازم را برای شراکت افراد در داخل سازمان و حتی خارج از سازمان فراهم می کند.
• از دیدگاه فناوری اطلاعات: به آن دسته از کاربردهای فناوری اطاعات که بصورت سیستمی برای پشتیبانی و پیشبرد جریان کاری و مبادلات تجاری ایجاد شده است،می گویند.
• از دیدگاه جامعه : تجارت الکترونیکی مکانی را برای افراد یک جامعه فراهم می نماید تا بتوانند در آن مکان آموزش ببینند، مشارکت کنند و با یکدیگر تعامل داشته باشند.

۲-۱-۲)اجزای تجارت الکترونیکی

اگر تجارت الکترونیکی را به عنوان یک پدیده در نظر بگیریم باید اجزای آن را شناسایی کرد.میلر (miller,1996) اجزای تجارت الکترونیکی را سه قسمت می داند.

۱٫سازمان: مسئولیت حمایت از فرآیندهای تجاری را برعهده دارد.کالا و خدمات تولید نموده و منابع مالی لازم را تدارک می بیند.

۲٫بانک : بانک ها از فرایند واریز و پرداخت حمایت و سیستم های پرداخت الکترونیکی را تسهیل می کنند.

۳٫بازاریابی: بازاریابی اطلاعات مربوط به بازار و مشتریان را جمع آوری می کند,قراردادهای خرید و فروش را منعقد می کند.

کاریز نیز تجارت الکترونیکی را حاصل تعامل سه جزء می داند.این سه جزءعبارتند از:

۱٫فرآیندها: شامل فرآیندهای بازاریابی،فروش،پرداخت،تأمین سفارشات و پشتیبانی

۲٫نهادها: شامل دولت ها،واسطه ها،مصرف کنندگان و تأمین کنندگان

۳٫شبکه ها: شامل شبکه های داخلی شرکت،اینترنت وشبکه های بازرگانی.

۲-۱-۳)تفاوت تجارت الکترونیکی با کسب و کار الکترونیکی

در ادبیات تجارت نوین علاوه بر واژه تجارت الکترونیکی واژه دیگری نیز به کرات مورد استفاده قرار می گیرد.این واژه کسب و کار الکترونیکی است که نسبت به تجارت الکترونیکی مفهوم جدیدتری بوده و با آن تفاوت هایی دارد.برای شناخت این تفاوت ها باید تعاریف کسب و کار الکترونیکی را مورد توجه قرار داد.کاسیدی (Cassidy,2001) کسب وکار الکترونیکی را استفاده از فناوری اینترنت جهت بهبود همه فرآیندهای تجاری ، فعالیت های داخلی شرکت و فعالیت های مرتبط با ذینفعان شرکت تعریف می کند.راجرز و همکاران (Rodgers.et.al,2002) کسب و کار الکترونیکی را یکپارچگی بین افراد، فرآیندها و فناوری در جهت اداره شرکت معرفی می کند؛ با بررسی تعاریف متعدد از واژه های تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی ، می توان تفاوت های بین دو مفهوم تجارت الکترونیکی را در قالب جدول (۲-۱)نشان داد.

جدول۲-۱٫تفاوت های بین دو مفهوم تجارت الکترونیکی

۲-۱-۴)تاریخچه تجارت الکترونیکی

کاربردهای تجارت الکترونیکی اولین بار در اوایل دهه هفتاد و به همراه ابداعاتی مانند [۱]EFTشناخته شد.البته در ابتدا کاربردهای آن فقط محدود به شرکت های بزرگ،موسسات مالی و برخی تاجرین قدرتمند بود.سپس فناوری  [۲]EDIارائه شد که برای انتقال الکترونیکی اسناد مورداستفاده قرار میگرفت.EDI نه تنها برای شرکت هایی مانند موسسات مالی،بلکه برای تولیدکنندگان ،فروشندگان ،خدمات و انواع دیگر معاملات نیز مفید واقع می شد.

در اوایل دهه نود با استفاده از شبکه جهانی وب و بکارگیری اینترنت،اصطلاح تجارت الکترونیکی نیز،شکل گرفت. تجارت الکترونیکی به سرعت شروع به رشد کرد.وب سایت های فراوانی ساخته شدند.یک دلیل این رشد سریع ،ایجاد شبکه ها ،پروتکل ها و نرم افزارجدید تجارت الکترونیکی بود و دلیل دیگر آن افزایش رقابت و سایر فشارهای رقابتی بود.کاربردهای جدیدتر تجارت الکترونیکی از سیستم های رزرو آژانس های مسافرتی گرفته تا بازارهای بورس ارائه شدند.این کاربردها تحت عنوان کاربردهای درون سازمانی [۳]ISO نام داشتند.از سال ۱۹۹۵، کاربران اینترنت با پیشرفت های چشمگیری مواجه شدند، از فروش مستقیم محصولات به صورت آنلاین  گرفته تا آموزش به صورت الکترونیکی ،امروزه تقریباً تمام سازمان های متوسط و بزرگ دنیا دارای وب سایت هستند و تقریباً بیشتر شرکت های آمریکایی دارای پورتال هایی هستند که کارمندان،شرکای تجاری و حتی عموم افراد می توانند از طریق آن ها به اطلاعات شرکت دسترسی پیدا کنند.بیشتر این سایت ها حاوی ده ها هزار صفحه و لینک هستند.

[۱]Electronic fund transfer

[۲]Electronic data interchange

[۳]Interorganizational systems

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید