خلاصه: این تحقیق در جهت بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توانمندسازی کارکنان در سازمان می پردازد .به منظور انجام تحقیق ابتدا به مطالعه مبانی نظری تحقیق پرداخته شد. از این رو بسیاری از منابع در اختیار اعم از فارسی و لاتین و همچنین تحقیقات قبلی که در این زمینه صورت گرفته بود مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت . در این راستا یکسری مصاحبه های اکتشافی با برخی از کارشناسان سازمان به عمل آمد.در مرحله بعد پس از جمع بندی مطالب نسبت به تدوین فرضیات تحقیق اقدام شد. در مرحله بعد مبانی نظری تحقیق گردآوری شد که در ادامه به مدل تحلیلی تحقیق رسیدیم. در ادامه روند تحقیق پرسشنامه به عنوان کاراترین ابزار گردآوری اطلاعات تعیین شد. محقق به منظور طراحی پرسشنامه روا و پایا انجام مطالعات بیشتر در مبانی نظری و نظر سنجی های کارشناسانه را سرلوحه خود قرار داد.بر این اساس و با توجه به شاخصهای موجود ،پرسشنامه ای مشتمل بر 20 سؤال طراحی شد و پس از بررسی و رفع نواقص آن به تأیید اساتید محترم راهنما و مشاور رسید و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت .در مرحله بعد به منظور سنجش پایایی پرسشنامه تعداد 20 پرسشنامه در جامعه آماری توزیع شد و پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل آن پایایی پرسشنامه با ضریب 8/80 درصد مورد تأیید قرار گرفت .در ادامه نیز پرسشنامه ها در بین نمونه آماری که بالغ بر 120 نفر بودند توزیع و سپس جمع آوری شد و جهت تجزیه تحلیل اقدام گردید .به این ترتیب فعالیت میدانی تحقیق با توزیع پرسشنامه در جامعه آماری شروع و با جمع آوری آنها خاتمه یافت.در نهایت به منظور تجزیه تحلیل داده ها از آزمون کای دو تک متغیره و آزمون دو جمله ای با کمک نرم افزار spss استفاده شده است و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شده است .نتایج حاصل از تجزیه تحلیل اطلاعات کلی حاکی از تأیید فرضیات پژوهش حاضر می باشد.
روشهای اجرا: در این پژوهش از نظر تحقیق، یعنی از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، روش تحقیق ما روش تحقیق توصیفی می باشد. در بین انواع مختلف روشهای تحقیق توصیفی نیز این تحقیق از نوع پیمایشی است. در تحقیق حاضر از هر دو روش کتابخانه ای و میدانی جهت گرد آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز تحقیق استفاده گردید.در این تحقیق محقق با پرسشنامه بسته که برای اندازه گیری آن از طیف لیکرت استفاده شده داده های مورد نیاز را گردآوری کرد . به منظور تجزیه تحلیل داده ها از آزمون کای دو تک متغیره و آزمون دو جمله ای با کمک نرم افزار spss استفاده گردید
اهداف: هدف اصلی تحقیق حاضر برسی تاثیر فناوری اطلاعات در توانمندسازی کارکنان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران می باشد.
از دیگر اهداف این پژوهش عبارتست از اولویت بندی میزان این تاثیر بر اساس فرضیات تحقیق و نیز ارائه پیشنهاداتی در خصوص استفاده و بکارگیری مؤثر فناوری اطلاعات در توانمندسازی هر چه بیشتر کارکنان می باشد
نتایج بدست آمده: با توجه به تایید کلیه فروض می توان بیان کرد که فناوری اطلاعات در توانمندسازی کارکنان شرکت راه آهن ج.ا.ا تاثیر معنا دار دارد.به عبارت دیگر نتایج تحلیلهای انجام شده حکایت از این امر دارد که توانمندسازی کارکنان متأثر از بکارگیری فناوری اطلاعات در سازمان مورد نظر می باشد
مقدمه
اطلاعات یکی از ارزشمندترین ورودیهای سازمان است. اطلاعات باارزش باعث افزایش اطمینان و ثبات منابع انسانی می شود و کمبود آنها سبب بی اطمینانی و بی ثباتی آنان در سازمان می گردد. امروزه اطلاعات در سازمانها از طریق فناوری اطلاعات جمع آوری ، پردازش و نگهداری می شود.همر،چمپی (1378)
از آنجایی که عملکرد موفقیت آمیز سازمانها در گرو وظایف مدیریتی یعنی برنامه ریزی ،سازماندهی ،رهبری و کنترل است و انجام اینگونه وظایف نیز در گرو اطلاع رسانی مدیریت است از این رو پیشرفت سازمانها بدون برخورداری از ابزارهای اطلاع رسانی و کسب مهارتهای لازم در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات و همچنین اطلاع رسانی به کارکنان و مدیران برای توانمند کردن آنها در کارهایشان امری غیر ممکن است. استونر و فریمن(1375). دانشمندان و نظریه پردازان مدیریت بر این موضوع توافق دارند که کاربرد صحیح و مناسب فناوری اطلاعات موجب افزایش اثربخشی کارکنان و مدیریت در سازمان می شود در نتیجه سبب شفافتر شدن مسئولیت و پاسخگو کردن کارکنان و مدیران برای تسهیل ارائه خدمات بهتر می شود. تغییر و تحولات بنیادینی که در ماهیت و بکارگیری فناوری اطلاعات در برخی از کشورهای جهان در حال شکل گیری است باعث تغییر نگرش و افزایش توان و مهارتهای شغلی آنان شده است .از سوی دیگر ، توانمند سازی نیروی انسانی یکی از اعجازآورترین رویکردهای توسعه منابع انسانی می باشد که منجر به بالندگی نیروی انسانی در سازمان می شود .توانمند سازی یک حرکت دائمی است و اهمیت آن همواره رو به افزایش است چرا که اساس توسعه در کسب و کار امروز ، همگام بودن با تغییرات اجتماعی ، دستاوردهای تکنولوژی و تقاضای محیط رقابتی می باشد . سازمانها نیازمند افرادی هستند که بتوانند بهترین استفاده از تکنولوژی پیشرفته را ارائه دهند و نوآوریها را بیابند و بتوانند محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند. محرکهای محیطی متعددی وجود دارند که سازمانها را به توانمندسازی کارکنانشان ترغیب کرده اند .در این میان از جمله مهمترین این محرکها اثرات فناوری اطلاعات در محیطهای کاری می باشد چرا که رشد سریع فناوری ، تمامی جوانب سازمانها را به نوعی تحت تأثیر قرار داده است .تغییرات سریع فناوری باعث تغییر ماهیت کارها شده و رایانه ها و رباتها و دستگاههای خودکار جایگزین مشاغل روتین شده اند . این ابزار تغییرات شدیدی در نوع مهارتها مورد نیاز افراد و اعضای سازمان ایجاد کرده اندرابینز(1374). بدیهی است برای رویارویی با چنین چالشی کارکنان باید توانمند شوند یعنی در تمامی جهات رشد کنند.
1-1)بیان مسئله
چالشهای محیطی عصر حاضر از نظر پیشرفت سریع فناوری اطلاعات ، افزایش انتظارات مشتریان و ضرورت انعطاف پذیری ، سازمانها را به جستجوی راهی برای تداوم خود وادار کرده است .در این میان بسیاری از سازمانها راه حل را اجرای برنامه های توانمند سازی تشخیص داده و تلاش کرده اند با اجرای این برنامه ها ضمن اصلاح متغیرهای مؤثر بر احساس افراد از توانمندسازی فرد ، بر موانع درونی و بیرونی غلبه کرده و زمینه لازم را برای پرورش کارکنان به وجود آورند .توانمند سازی کارکنان پی آمدهای نگرشی و رفتاری خاص را برای سازمانها به همراه داشته و بر توان آنها در عرصه رقابت خارجی می افزاید . توانمند سازی راهبردی مهم برای توسعه سازمانهای مختلف برای تطابق با تغییرات خارجی و یکی از مسائل اصلی سازمانهاست . در عصر حاضر توانمندسازی به عنوان ابزاری شناخته شده که مدیران به وسیله آن قادر خواهند بود سازمانهای امروزی را که دارای ویژگیهایی چون تنوع شبکه های نفوذ ،رشد ،اتکا به ساختارهای افقی و شبکه ای ،حداقل شدن فاصله کارکنان از مدیران ،کاهش تعلقات سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات می باشد به طور کارامد اداره کنند بالو و ترکمن[1](2004).
مفهوم توانمندسازی در سالهای اخیر مورد توجه همه دست اندرکاران امور سازمانها قرار گرفته و آن را در بخشهای عمومی و خصوصی بکار گرفته اند. به نظر راپیلی توانمندسازی یک مفهوم ،یک فلسفه ،یک مجموعه از سلوک رفتاری و یک برنامه سازمانی است . مفهوم توانمند سازی عبارتست از سلوک رفتاری به معنای سهیم نمودن گروههای خود گردان و افراد در تعیین سرنوشت حرفه ای خود.توانمندسازی به عنوان یک برنامه سازمانی به کل نیروی کار فرصت بیشتری برای آزادی ،بهبود مهارتها ، دانش و غنی تر کردن پتانسیل شان در جهت خیر و صلاح خود و سازمانشان اعطا می کند.بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که سازمانها قادرند بهره وری را از طریق فرآیند توانمندسازی کارکنانشان ارتقا بخشند.توانمند سازی برای افراد مختلف معانی متفاوتی را تداعی می نماید و چند دهه از کاربرد آن می گذرد اما آنچه جدید است نقشی است که فناوری اطلاعات در امکان پذیر ساختن توانمندسازی منسجم و جامع ایفا می نماید توربان[2](2000).
توانمندسازی بدین معنی است که برای افراد آزادی و اطلاعات لازم را فراهم آوریم تا آنان آنچه را که خود می خواهند به گونه ای موفقیت آمیز انجام دهند به جای اینکه آنان را وادار کنیم که آنچه را ما می خواهیم انجام دهند .بنابراین روال بر این اعتقاد است که کارکنان با اطلاعات توانمند می شوند .هر چقدر اطلاعات در اختیار کارکنان قرار گیرد به همان نسبت بر میزان توانمندیشان افزوده می شود .توانمند سازی حاصل نخواهد شد مگر در پرتو تعهد مدیران به آموزش و تبادل اطلاعات با کارکنانی که تا به امروز توجهی به آنها نداشتند . دسترسی به اطلاعات این امکان را برای افراد سازمان به وجود می آورد که کل سازمان را ببینند و از نقش خود در عملیات سازمان آگاه گردند.
در خصوص اطلاعات و اهمیت آن مسائلی بیان شد در ادامه نیز باید اظهار داشت که مدت زمان زیادی بود که سازمانها بر اساس نظریه تاریکخانه مدیریت عمل می کردند .بر اساس این نظریه ،مدیران باید کارکنانشان را در تاریکی نگه داشته و آنها را با اطلاعات بی اهمیت تغذیه کنند .اما امروزه ارتباط بین دسترسی به اطلاعات و توانمندسازی در تحقیقات دانشگاهی و نیز در عمل به اثبات رسیده است .به اعتقاد “وییک”[3] دسترسی به اطلاعات فهم افراد را از مشکلات پیچیده افزایش خواهد داد . “نوناک”[4] نیز بر این باور بود که تبادل اطلاعات جزء مهم در استقلال عمل افراد به شمار می آید .البته باید اطلاعاتی در اختیار افراد قرار گیرد که منجر به افزایش کاراییشان گردد نه اطلاعاتی که سردرگمی آنها را در پی خواهد داشت.
توانمندسازی کارکنان مستلزم تضمین دسترسی آنها بر فرآیند تصمیم گیری است که تاکنون به آنها دسترسی نداشته اند.برنامه های توانمندسازی می تواند به کارکنان استقلال عمل بخشیده ، برای آنان تنوع و چالش را به ارمغان آورده ، کنترل را سهل تر نموده ،فرصت ابتکار عملهای فردی را افزایش داده ،نسبت به اهداف گروهی تعلق ایجاد کرده و منجر به ایجاد مهم بودن و وجود داشتن در آنها می گردد. منظور از توانمندسازی اعطاء قدرت تصمیم گیری و تفویض اختیار است .اساس تصمیم گیری کارکنان در خصوص عملکرد سازمان ،اعطای این حق از سوی مدیران و تفویض اختیار از سوی آنان است .به عبارتی اگر قرار است که زیردستان در تصمیم گیری خود در خصوص عملکرد سازمان موفق باشند باید به اندازه لازم برای انجام دادن وظایف واگذار شده اختیار داشته باشند .تفویض اختیار می تواند برای نشان دادن اعتماد و اطمینان به فردی که کار را می پذیرد بکار رود.در حقیقت توانمندسازی نوعی از ترتیبات سازمانی است که سبب افزایش استقلال و قدرت تصمیم گیری و مسئولیت تصمیم گیری کارکنان می گردد اندرو و اسکوسی[5](2003).
در مبحث توانمندسازی کارکنان تفویض مسئولیتها امری بدیهی است ولی این امراز طریق مهارت و دانش است .به یقین توانمندسازی در سازمانها تنها در دادن حق رأی خلاصه نمی شود بلکه هدف اصلی توانمندسازی تقویت عملکرد سازمان از طریق استفاده کاملتر از دانش ،مهارت ،تجربه و خرد کارکنان سازمان می باشدکینلا(1383).در حقیقت توانمندسازی به عنوان یک برنامه سازمانی ،اجازه دادن به نیروی کار برای آزاد کردن ،توسعه دادن و بکارگیری مهارتها ،تجربیات ،ادراک و دانایی های بالقوه خود در جهت عملکرد سازمان می باشد توربان[6](2000).
براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند