چکیده

با توجه به عمق و وسعت اصول و اهداف فرهنگی نظام، مراکز متولی امور فرهنگی، در جهت تحقق این اهداف، می‌بایست از قدرت تصمیم گیری بالایی برخوردار باشند. اتخاذ تصمیم با توجه به مبانی منطقی و اصولی، بخش مهمی در همه تصمیمات مبتنی بر روش علمی است و متخصصان سعی می‌نمایند که دانش خود را به حوزه هایی ارائه دهند که تصمیمات در آن حوزه ها دارای ساختار باشد. در این راستا هدف عمده پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر فرایند تصمیم گیری در بین مدیران فرهنگی کشور است. جامعه آماری تحقیق را مدیران ستادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می دهند و به منظور رتبه بندی از روش تاپسیس استفاده شده است. نتایج حاصل از فاز شناسایی منجر به استخراج 29 عامل نهایی تاثیر گذار بر فرایند تصمیم گیری در 4 بعد عوامل عقلایی، عوامل روانشناختی، عوامل اجتماعی و عوامل فرهنگی شد. این 29 عامل شناسایی شده رتبه بندی شدند. که نتایج نشان داد در بعد عوامل عقلایی میزان هم سویی تصمیم با سیاست های فرهنگی نظام سیاسی، در بعد عوامل روانشناختی نوع برخورد مدیران و همکاران با تصمیم اتخاذ شده، در بعد عوامل اجتماعی میزان تاثیرگذاری تصمیم در حوزه مسائل اجتماعی و امنیت اجتماعی و در بعد عوامل فرهنگی در نظر گرفتن فرهنگ غالب جامعه در رتبه اول قرار گرفتند.

کلمات کلیدی: تصمیم گیری، تاپسیس، مدیران فرهنگی، عومل عقلایی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی، عوامل روانشناختی

1-1- مقدمه

اقدامات عملی و اجرایی هر مجموعه­ای بر اساس تصمیماتی است که قبل از اقدام اتخاذ می شود. در هر مجموعه سازمانی، اعم از یک شرکت، وزارتخانه، و یا کل دولت در هر روز تصمیمات زیادی اتخاذ می شود تا به اجرا درآید و حیات سازمان ادامه یابد. کیفیت اداره هر مجموعه و چگونگی عملکرد آن بستگی به کیفیت و پی آمد تصمیماتی دارد که در آن مجموعه اتخاذ می شود. یکی از عوامل مهم در تعیین کیفیت تصمیمات، نظام تصمیم گیری است. این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تصمیم گیری مدیران در بخش فرهنگی کشور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می پردازد و در این فصل به بیان کلیات تحقیق پرداخته می شود.

1-2- بیان مساله

تصمیم گیری از اجزای تفکیک ناپذیر مدیریت به شمار می آید و در هر وظیفه مدیریت به نحوی جلوه گر است. در تعیین خط مشی های سازمان، در تدوین هدف ها، طراحی سازمان، انتخاب، ارزیابی و در تمامی افعال و اعمال مدیریت تصمیم گیری جزء اصلی و رکن اساسی است. تصمیم گیری به عنوان اولین وظیفه مدیر در اداره امور سازمان ها به قدری مهم است که برخی صاحبنظران سازمان را شبکه تصمیم و مدیریت را عمل تصمیم گیری تعریف کرده اند(Alvani, 2005). به عنوان نمونه هربرت سایمون^[1] (1947) تصمیم گیری را جوهر اصلی مدیریت می داند. به نظر وی تصمیم گیرنده فردی است که در تقاطع راه ها، در لحظه انتخاب، آماده است که دریکی از مسیرها پا گذارد(Alvani, 2005). هوی و میسکل^[2] (2008) نیز تصمیم‌گیری را مسئولیت اصلی همه مدیران می دانند و به نظر آنها مدیریت فرایندی است که نه تنها منتهی به اتخاذ تصمیم،‌ بلکه منتهی به اجرا نیز می شود.

پیتر دراکر^[3] (1954) بر این باور است که تأکید مدیریت آینده بر فراگرد تصمیم گیری و درک این فراگرد می‌باشد. همه مدیران با فراگرد تصمیم گیری سروکار دارند، زیرا حرفه آنها چنین اقتضا می کند(parsaian & Arabi, 1996). به عقیده واگنر و هلنبرک^[4](2005) تصمیم گیری به معنی فرایند جمع­آوری اطلاعات برای ارزیابی گزینه­ها و انتخاب بهترین آن‌ها برای حل مسأله است. به طور کلی تصمیم گیری به معنای انتخاب یک راهکار از میان دو یا چند گزینه در یک رفتار پیشگیرانه و به منظور حصول به یک هدف یا دستاورد خاص با حداقل مخاطره و ریسک ممکن است(Korooni, 2005). به همین دلیل، تصمیم گیری هسته مرکزی برنامه ریزی را تشکیل می دهد. لذا برنامه ریزی بدون تصمیم سازی وجود نخواهد داشت (Weinz & Koontz, 1993).

مدیران همواره بنابر ضرورت شعلی در انجام تمامی وظایف خود با شرایطی مواجهه می شوند که لزوم اتخاذ تصمیم از جانب آنان ضروری است. به همین دلیل، وظیفه تصمیم گیری یکی از وظایف مهم و اساسی آنان در فرآیند های سازمانی می باشد (Moghadam & Tehrani, 2008). البته مدیران تصمیمات خود را به سبک های مختلف اتخاذ می کنند اما این سبک ها در طول زندگی شغلی آنان یکسان نبوده و دگرگون می‌شود. سبک تصمیم گیری افراد بیانگر الگوی عادتی است که آنها در هنگام تصمیم گیری مورد استفاده قرار می دهند. به عبارت دیگر سبک تصمیم گیری هر فرد رویکرد شخصیتی او در درک و واکنش به وظیفه تصمیم گیری خود است(Tanelhom, 2004). در این باره محققان سبک های تصمیم گیری متفاوتی را ارائه نموده اند.

زندگی در همه سازمانها از جمله در سازمان های فرهنگی نیازمند اتخاذ تدابیر و راه حل های گوناگون و مستمر است. مدیران باید وظایف و کارکرد های گوناگونی را انجام دهند تا بتوانند سازمان خود را هدایت و رهبری کند(Mirkamali, 2007). بطور کلی تصمیم گیری یکی از چالش های مدیران در طول زمان می‌باشد؛ زیرا آنان در طول مأموریت سازمانی خود با مسائل و موقعیت هایی رو به رو می شوند که نیازمند تصمیم گیری است(Kaucher, 2010). تصمیماتی که مدیران در طول انجام ماموریت سازمانی خود اتخاذ می کنند، عملکرد کارکنان و زندگی آنها را متأثر ساخته و اثر بخشی سازمان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. لذا آنان باید با وظایف خویش و حوزه کار خود آشنا باشند و خود را در هر لحظه نسبت به اعمال، کردار، تصمیمات و رفتار خود پاسخ گو ببینند و برای هر اقدام دلیلی و برای هر تصمیم توجیهی معقول داشته باشند (Delshad, 2007). اما سوال اصلی پژوهش حاضر این است که با توجه به اهمیتی که فرایند تصمیم‌گیری در سازمان دارد – همان طور که بیان شد به زعم برخی اندیشمندان حوزه مدیریت، وظیفه اصلی مدیر تصمیم گیری و مدیریت برابر با تصمیم گیری است- چه عواملی بر روی تصمیم مدیران تاثبرگذارند؟

بدون شک شناخت این عوامل می تواند اهمیت زیادی داشته باشد زیرا می توان بر اساس شناخت این عوامل و دانستن اولویت و رتبه آنها فرایند انجام تصمیم گیری را به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشید. با توجه به اینکه نهادهای فرهنگی یکی از مهمترین ارکان اجتماعی محسوب می شوند،‌کیفیت تصمیم گیری در آن­ها نیز، از اهمیت فزآینده ای برخوردار است. این کیفیت می تواند متاثر از عوامل مختلفی از جمله سبک‌های مختلف تصمیم گیری مدیران باشد. بدیهی است که هر گونه نقص در این زمینه، می تواند منجر به تصمیمات ضعیفی گردد که تبعات زیانباری برای جامعه داشته باشد. در این راستا تلاش عمده پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تصمیم گیری مدیران در بخش فرهنگی کشور است. دستیابی به این مهم کمک خواهد کرد تا فرایند اخذ تصمیم در سازمان مورد مطالعه به نحو چشم گیری بهبود یافته و کمک کند تا تصمیمات در زمان درست، توسط فرد مناسب و به گونه ای صحیح اخذ شوند.

 براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: