چکیده
در شرایط متغیر و پیچیده امروزی که بر محیط اداری، اقتصادی و اجتماعی حاکم است ، یکی از عواملی که می تواند به افزایش کارایی ، اثربخشی و رضایت ارباب رجوع در بخش دولتی کمک نمایند،
بهره وری است. به همین دلیل در این تحقیق تلاش گردید عوامل موثر بر بهره وری کارشناسان فنی دهیاریهای استان گیلان شناسایی و اولویت بندی گردد. و در پایان مدل برگرفته از نتایج تحقیق ارائه شود.لذا پس از مطالعه تحقیقات قبلی انجام شده در این خصوص و بهره گیری از روشهایی همچون مصاحبه با اساتید و کارشناسان خبره استانداری و با عنایت به محدوده اختیارات استانها ، چهار متغیر خصوصیات فردی، ساختار سازمانی، سبک مدیریت و سیستم پاداش مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه انجام شده بر مبنای هدف کاربردی و بر اساس روش پیمایشی و آزمون تحلیل عاملی میباشد.تعداد جامعه 108 نفر و نمونه بر اساس n استاندارد 64 می باشد.ابزار تحقیق پرسشنامه می باشد که روایی و پایایی آن مورد آزمون قرار گرفت . بر اساس نتایج تحلیلی داده ها مشخص گردید رابطه معنی داری بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته بهره وری وجود دارد همچنین مشخص گردید که متغیر سبک مدیریت، ساختار سازمانی،سیستم پاداش و خصوصیات فردی به ترتیب موثرترین عوامل بر بهره وری کارشناسان فنی دهیاریهای استان گیلان می باشند.
واژه گان کلیدی: بهره وری نیروی انسانی، خصوصیات فردی، ساختار سازمانی، سبک مدیریت و سیستم پاداش، دهیاری
1-1مقدمه
سازمانهای خدماتی در ایران به عنوان پشتوانه سازمانهای تولیدی نقش مهمی در موفقیت و یا شکست نظام تولیدی ایفاء می کنند و بهبود بهره وری آنان تاثیر زیادی بر تعالی اقتصاد کشور گذاشته و کیفیت سطح زندگی افراد کشور را متعالی می سازد.علاوه بر این جامعه ایران در طول چند دهه اخیر شاهد تغییرات قابل توجه و شگرف در عرصه های مختلف بوده است این تغییرات از جهت گستردگی، پیچیدگی، شدت و سرعت در عصر انفجار اطلاعات، دولت ها را تحت تاثیر قرار داده و فشار فزاینده ای جهت بهره وری بیشتر برآنها وارد آورده است(اسمیت،2001،ص8). به طوری که رسالت مدیریت و هدف اصلی مدیران هر سازمان استفاده موثر و بهینه از منابع و امکانات گوناگون چون نیروی کار ، سرمایه ، مواد ، انرژی و اطلاعات می باشد این امر سبب شده است که درکلیه کشورها بهره وری و استفاده صحیح و هر چه بهتر ومناسبتر از مجموع عوامل تولید (اعم از کالا وخدمات ) به اولویتی ملی تبدیل شود و همه جوامع به این باور برسند که تدام حیات هر جامعه بدون توجه به موضوع بهره وری ممکن نیست.
بهره وری مفهومی است جامع و کلی که افزایش آن بعنوان ضرورتی جهت ارتقاء سطح زندگی، رفاه بیشتر،آرامش و آسایش جامعه ، همواره مد نظر سیاستمداران، اقتصاد دانان و دولتمندان بوده است.(اسمیت ،2001،ص8).فرآیند مدیریت بهره وری شامل اندازه گیری، اجرا، ارزیابی و اصلاح است(میلر،2004،صص 776-785).اندازه گیری بهره وری در بخش دولتی و بهبود آن یکی از مباحث مهم در مدیریت سازمانهای دولتی به ویژه دستگاههای نظارتی و سیاست گذاری است. ضرورت بهبود بهره وری در سه سطح ملی، دولت و سازمان مطرح است. با توجه به آثار مثبت سنجش بهره وری دربخش دولتی و نقش عمده آن در بهبود بهره وری ضرورت وجود یک سیستم اندازه گیری بهره وری درسازمانهای دولتی ایران اجتناب ناپذیراست.
1-2 بیان مساله
مستند به ماده واحده قانون تاسیس دهیاری های خودکفا در روستاهای کشور مصوب 14/4/77 مجلس شورای اسلامی به وزارت کشور اجازه داده شده است به منظور اداره امور روستاها،سازمانی عمومی و غیر دولتی بنام دهیاری به صورت خودکفا با شخصیت حقوقی مستقل تاسیس نماید.با توجه به واگذاری وظایف متعدد به دهیاری ها در زمینه تهیه و اجرای انواع پروژه های عمرانی و خدماتی،مشارکت در تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی، توسعه و اصلاح معابر ضرورت دارد توان فنی و مهندسی دهیاری ها ارتقاء یافته تا زمینه لازم جهت سرعت بخشیدن به اجرای پروژه های عمرانی و استفاده بهینه از اعتبارات عمرانی ایجاد گردیده و دهیاری ها بتوانند خدمات رسانی مطلوبی به مردم ارائه نمایند.لذا استفاده از نیروهای متخصص و آموزش دیده در تشکیلات وابسته به دهیاریها می تواند نقش بسزایی در این ارتباط داشته باشد.و بکارکیری این نیروها باید به گونه ای باشد که موجب سنگین شدن بدنه تشکیلاتی دهیاری ها را فراهم نسازد و مانند بازویی پرتوان و موثر بخشی از مسئولیتهای دهیاریها را در امور فنی و مهندسی بر دوش گیرد.
از آنجا که در میان عوامل تولید، عامل نیروی انسانی برخلاف سایرمنابع سازمانی به عنوان ذی شعور و هماهنگ کننده سایر عوامل شناخته می شود و همچنین مهمترین اهرم اصلی در افزایش وکاهش
بهره وری سازمان می باشد لذا از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و باید توجه خاصی به آن مبذول داشت این نقش در سازمانهای خدماتی اهمیت بیشتری می یابد چرا که انسان یکه تاز صحنه کار و عرصه خدمات مربوطه میگردد. حال اگر این انسان با انگیزه و توانمند و بهره ور باشد میتواند سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب به کار گیرد و انواع بهره وری را محقق سازد و نهایتا سازمان را بهره ور کند و گرنه رکود و عقب ماندگی ارمغان نیروی انسانی منفعل و بی انگیزه می باشد.
اما اینکه چگونه نیروی انسانی بهره ور می شود و یا بهره وری وی افزایش می یابد ؟ سوالی است که پاسخ آن در موسسات و سازمانهای مختلف به تناسب رسالت آنها و نیازهای کارکنان گوناگون است . اگرچه ممکن است این نیازها و عوامل، شبیه بهم باشند اما مطمئنا شدت و اولویت تاثیر آنها بر
بهره وری کارکنان یکسان نیست.
در مجموع باید اذعان نمود که فعالیت های هر سازمانی تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل قرار دارد که شناخت و بررسی این عوامل می تواند کمک موثری بر بهبود فعالیت ها وتحقق اهداف سازمانی کند. از طرفی نظر به اینکه بهره وری تابعی است ازعوامل بسیار مختلف، که این عوامل تحت تاثیر رسالت، فعالیت، عملیات و عواملی از این قبیل از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت است و همچنین میزان اهمیت و تاثیر این عوامل بر بهره وری سازمان های مختلف یکسان نیست، بنابراین برای سازمان ها امکان پذیر نیست که در تمامی زمینه ها و جنبه های تاثیر گذار وارد شوند. ضرورتا برای رسیدن به به بالاترین میزان بهره وری در ابتدا لازم است طبق معیارها و ضوابط علمی این عوامل از لحاظ اهمیت برای سازمان شناسایی و اولویت بندی شوند، آنگاه برای بهبود بهره وری، برنامه های اجرایی و طرح های لازم تدوین شوند در زمینه عوامل موثر بر بهره وری منابع انسانی در ایران و جهان تاکنون مطالعات زیادی انجام گرفته که هدف واحد همه این تحقیقات رسیدن به اولویت های مشخص متناسب با هرسازمان برای ارتقا هر چه بهتر بهره وری می باشد.
از آنجائیکه بر اساس آمار دفتر امور روستایی استانداری گیلان حدود 40 درصد جمعیت استان را جمعیت روستایی تشکیل می دهد و همچنین استان گیلان دارای رتبه پنجم در بین سایر استانها از لحاظ تعداد دهستانها می باشد، لذا ضرورت توجه به دهیاریها و برنامه ریزی جهت توسعه روستا امری انکارناپذیر است. در این راستا استانداری گیلان در سال 89 نسبت به جذب 108 نفر از کارشناسان فنی دهیاریها به صورت قرارداد کار معین بدون تعهد استخدامی اقدام نمود و در نظر است جهت ارزیابی آنان و شناسایی عوامل موثر بر بهره وری کارشناسان فنی دهیاریها و اولویت بندی عوامل تاثیر گذار بر بهره وری آنان اقدام شود تا زمینه برای ارتقاء بهره وری و عملکرد آنان مهیا گردد.
لذا از مقاله تحقیقاتی که آقایان مصطفی الله وردی ، سیدمحمداحسان فرح آبادی و خانم حانیه السادات سجادی با عنوان اولویت بندی عوامل موثر بر بهر ه وری منابع انسانی از دیدگاه مدیران میانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در سال 1388 و در فصلنامه بیمارستان ارائه شده بود به عنوان مدل استفاده نمودم.
براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند