چکیده :
اهمیت صادرات در رشد و توسعه هر کشور ، باعث شده است دولتها تلاش بسیاری در جهت رشد و ارتقاء آن داشته باشند. به طور کلی سه مدل حمایت از صادرات در کشورهای مختلف وجود دارد؛ 1-مدل اگزیم بانک (مدل آمریکایی) نظیر اگزیم بانک آمریکا که وظیفه تامین مالی و تضمینات صادرات را بر عهده دارد و سودآوری آن به هیچ عنوان مدنظر نیست . 2-مدل موسسات بیمه و تضمین صادرات (مدل اروپایی)که برای تامین مالی صادرات از بانکهای تجاری استفاده می نماید . 3-مدل ترکیبی (مدل اروپایی- آمریکایی) که شامل فعالیت اگزیم بانک در کنار موسسه بیمه و تضمین صادرات است . در سالهای اخیر در برخی کشورها صحبت از استفاده از توان بخش خصوصی شده است . لذا از خصوصی سازی به عنوان مدل جدید حمایت از صادرات می توان یاد نمود.
متغیرهای کلان اقتصادی و مالی در انتخاب و عملکرد هر مدل تاثیر دارد . در این تحقیق تلاش شده است با توجه به متغیرهای اقتصادی و مالی ایران ، بررسی شود که کدام مدل در ایران دارای بازده بیشتری است . برای این منظور از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است.
نتایج حاصل از این تحقیق مدل ترکیبی را برای اگزیم بانک ایران تایید می نماید و این مدل را مدل بهینه اگزیم بانک ایران معرفی می کند.
مقدمه تحقیق
تاثیر صادرات در رشد اقتصادی هر کشور امری مبرهن و بدیهی است و بی شک هر کشوری تلاش می کند با افزایش صادرات به درصد بالاتری از رشد و رفاه عمومی دست یابد . عموماً کشورهای مختلف جهان برای حمایت از صادرات از روش زیر استفاده می کنند ؛
1-استفاده از بانکهای تخصصی صادرات-واردات که اصطلاحاً اگزیم بانک[1] نامیده می شوند . 2-استفاده از موسسات بیمه و تضمین صادرات 3-استفاده همزمان از اگزیم بانک و موسسات بیمه و تضمین صادرات . در ایران از مدل سوم استفاده می شود . اما زمزمه های ادغام صندوق ضمانت صادرات به عنوان موسسه بیمه و تضمین صادرات با بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک ایران و یا اعطای مجوز بانک مرکزی به اگزیم بانک خصوصی می تواند نشانه هایی از تغییر مدل حمایت از صادرات در ایران باشد . در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی دریافت که کدام مدل برای کشور ایران با توجه به شرایط خاص اقتصادی و مالی و نیز شرایط خاص سیاسی که بر شرایط اقتصادی به شدت تاثیرگذار است ، مناسبتر است . آیا مدل کنونی مناسب است و یا اینکه بهتر است از سایر مدلهای مرسوم در جهان (مدل اول و یا دوم) استفاده نمود و یا اینکه نیاز به طراحی مدل ترکیبی جدیدی می باشد ؟
در این تحقیق مدل مناسب با توجه به 5 گروه از متغیرهای اقتصادی به شرح ذیل انجام می شود ؛
درآمدها و مخارج دولت ، پول و نقدینگی ، رشد ، تولید و درآمد ، ریسک ، تامین مالی
در واقع این متغیرها شاخص های انتخاب مدل بهینه می باشند و هر یک دارای زیرمجموعه های خاص خود می باشند .
1-1-مقدمه :
تجهیز منابع مالی به عنوان شاهرگ حیاتی فعالیتهای اقتصادی شناخته می شود. از این رو صادرات یکی از فعالیتهای اقتصادی است که رشد آن طی یک قرن اخیر وابسته به فعالیتهای مالی بوده است. بر این اساس آژانس های صادراتی از دهه 1900 به عنوان ابزار تشویقی صادرات از طریق اعطای اعتبارات ارزان قیمت شروع به فعالیت نمودند.
در سال 1934 ، دولت روزولت برای اولین بار بانک صادرات و واردات ایجاد نمود. در فوریه سال 1934 ، روزولت این بانک را به عنوان یک موسسه طراحی شده برای تامین مالی تجارت ایالات متحده با اتحاد جماهیر شوروی تازه تاسیس نمود. در ماههای بعد بانک صادرات و واردات دیگری، برای تامین مالی تجارت با کوبا ، تاسیس شد. در سال 1935 ، دو بانک ترکیب شدند .
بازسازی اقتصادهای تخریب شده ، نیروی محرک بیشتری در دوران پس از جنگهای جهانی را برای صادرات و آژانس ها و موسسات اعتبارات صادراتی ایجاد نمود (http://history.state.gov/milestones/1921-1936/export-importbank).
1-2-بیان و اهمیت موضوع
توسعه صادرات از نظر علمی و عملی ، در همه کشورها مستلزم توسعه تجارت خارجی و روابط اقتصادی بین المللی است. هدف توسعه صادرات و روابط اقتصادی بین المللی کشورها بهره گیری از این روابط به منظور توسعه اقتصادی ، تحصیل رشد اقتصادی مداوم ، بالا بردن سطح زندگی و رفاه مردم در شرایط اشتغال نزدیک به کامل و ثبات نسبی سطح قیمتها و ارزش پول ملی است.
بانکهای تخصصی صادرات – واردات عمدتاً بانکهای توسعه ای هستند که به منظور اعطای تسهیلات جهت افزایش و بهبود تجارت خارجی کشور متبوع خود به وجود می آیند . به طور کلی با مطالعه عملکرد این بانکها به خوبی می توان دریافت که نقش بسیار موثر و فعالی در رونق و تسهیل تجارت خارجه و افزایش صادرات و توسعه اقتصادی ملی کشور خود داشته اند (کهزادی و سیدان ، بی تا ، صفحه52).
باید توجه داشت که روند صادرات صرفاً یک فرآیند یک سویه نیست ، بلکه یک چرخه بسته است که با واردات تکمیل می شود . از این روست که در یک سیاست جامع توسعه صادرات ، تامین منابع مالی واردات در راستای حمایت از صادرات به عنوان یک فرآیند تکمیلی دیده می شود . به همین دلیل است که اگزیم بانکها به عنوان یک بانک تخصصی در خصوص صادرات – واردات به فعالیت می پردازند (ذکاوت ، 1388، صفحه 3-2).
علیرغم اینکه این بانکها با هدف توسعه و تشویق صادرات بوجود آمده اند لیکن آنچه مسلم است ، هر کدام با دیگری یکسان نیستند ، به گونه ای که وظایف ، برنامه ها ، اهداف و استراتژیهای هر یک با دیگری متفاوت است . در حقیقت این بانکها برای فوریتها و اولویتهای ملی به منظور تشویق صادرات و سرمایه گذاری ضروری به شمار می روند . با این حال آنچه که در بین همه این بانکها منحصر به فرد بوده و نقطه تمرکزشان به شمار می آید ، استفاده آنها از منابع دائمی تامین مالی میان مدت و بلند مدت می باشد .
براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند